فضای مجازی، عاملی تسهیلگر و میانجی برای خدمات دهی کتابخانه های عمومی است
مسئول کتابخانه عمومی فرهنگیان همدان گفت: فضای مجازی عاملی تسهیلگر و میانجی برای خدمات دهی کتابخانه های عمومی محسوب می شود و لازم است کتابداران در این فضا هوشیارانه عمل کرده و برای جذب و حفظ اعضا، به بهترین نحو عمل کنند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، محسن نجفی خواه، مسئول کتابخانه عمومی فرهنگیان همدان، یکی از کتابداران برگزیده در بخش فعالیت های شاخص، که تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد فیزیک و کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی به سرانجام رسانده است، با سابقه ۷ سال خدمت در اداره کل کتابخانه های عمومی استان همدان، حدود یک سال است که به عنوان مسئول کتابخانه عمومی فرهنگیان، فعالیت می کند. وی در معرفی کتابخانه محل خدمت خود گفت: کتابخانه فرهنگیان در شهرک فرهنگیان همدان واقع شده و با داشتن بخش های مخزن، مرجع، استان شناسی، کودک، نشریات و سالن اجتماعات، ۲۵ سال است که به اهالی این منطقه خدمات فرهنگی ارائه می دهد. این کتابخانه در حال حاضر بیش از ۵۸۰ عضو دارد و بیشترین مراجعان آن کودکان هستند.
وی با اشاره به تجربه ارائه خدمات کتابخانه ای در فضای مجازی طی ماه های اخیر، اظهار داشت: ماهیت و جنس کتاب، ارتباطی حضوری و حقیقی می طلبد؛ با این حال فضای مجازی عاملی تسهیلگر و میانجی برای خدمات دهی کتابخانه های عمومی محسوب می شود و لازم است کتابداران در این فضا هوشیارانه عمل کرده و برای جذب و حفظ اعضا، به بهترین نحو عمل کنند. شیوع بیماری کرونا و تعطیلی کتابخانه ها، به ضرورت حضور و خدمت رسانی کتابخانه ها در فضای مجازی، شتابی دوچندان داد و کتابخانه ها برای همراهی در مهار کرونا، آگاهانه فعالیت های جمعی را تعطیل کردند و احساس مسئولیت به ایفای نقش در این شرایط، آنان را به سمت فضای مجازی سوق داد. حفظ ارتباط با اعضای کتابخانه و جلب رضایت آن ها، نشانه موفقیت نسبی کتابخانه ها در فضای کاری جدید بوده است.
نجفی خواه با اشاره به فعالیت های شاخص کتابخانه عمومی فرهنگیان در زمان شیوع کرونا، گفت: در کتابخانه فرهنگیان ما از فرصت تعطیلی کتابخانه در مقاطع زمانی مختلف و محدودیت حضور اعضا، استفاده و به بازسازی بخش کودک و ایجاد بخش مطالعه ویژه کودکان، اقدام کردیم. همچنین طرحی با عنوان «رنگین کمان» اجرا و طی آن نشانه ها و یادداشت هایی رنگی برای مخزن طراحی کردیم تا مخاطبمان ضمن آگاهی از موضوعات کتاب ها، با فضایی دلنشین و جذاب رو به رو شود. علاوه بر این، با توجه به ظرفیت ایجاد شده برای استفاده رایگان از پایگاه اطلاعاتی نورمگز به راه اندازی خدمت کتابدار مرجع مجازی برای دسترسی رایگان محققان سراسر کشور به مقالات این پایگاه اقدام کردیم. امید داریم که با تأمین منابع مالی در آینده بخش گالری دستاوردهای هنری و بخش ویژه نمایشگاه کتاب را بسازیم تا این کتابخانه را در کشور به عنوان مجموعه ای کم نظیر معرفی کنیم.
وی با اشاره به نقش و کارکرد اجتماعی کتابخانه ها گفت: کتابخانه های عمومی به عنوان دانشگاه عمومی، مشتاقانه و بدون هیچ محدودیتی، اطلاعات صحیح و دانشی غنی را برای تمامی اقشار جامعه فراهم کرده و اوقات فراغتی علم محور برای آنان رقم می زنند. به طور مثال در ایام تلاش برای مهار بیماری کرونا کتابخانه های عمومی می توانند با استفاده از ظرفیت کتابداران به ایجاد «ویکی کتاب» اقدام کنند و با ایجاد بانک اطلاعاتی عظیمی در حوزه کتاب، نویسندگان، انتشارات و ... ، دسترسی مردم را به اطلاعات حوزه کتاب دو چندان کنند. با ترجمه این بانک اطلاعاتی به زبان های مختلف، فرهنگ کتابخوانی ایران در دسترس مردم دنیا قرار می گیرد. دیگر اقدام قابل انجام این است که همانطور که می دانیم با شیوع کرونا در ایران، حرکت مدارس به سمت آموزش غیر حضوری آغاز شده، اما نبود زیرساخت های آموزشی مناسب باعث شده بسیاری از خانواده ها برای جبران کمبودهای آموزشی به کتاب های کمک درسی روی آورند. هزینه بالای برخی کتاب های کمک درسی موجب شده خانواده ها به امانت این کتاب ها از کتابخانه های عمومی فکر کنند. از آنجا که تعداد منابع کمک درسی کتابخانه های عمومی محدود است، پیشنهاد من این است که نهاد کتابخانه های عمومی کشور در کنار مردم، دولت و وزارت آموزش پرورش، نگاه جدی تری به تهیه و امانت کتاب های کمک درسی داشته باشد؛ چراکه کتابخانه های عمومی محل مراجعه عموم هستند.
